Panambang yaiku pocapan
utawa tembung kang diselehake ing pungkasane tembung kang bisa ngowahi teges
saka tembung linggane. Ing basa Indonesia, panambang disebut akhiran. Panambang
ing basa Jawa yaiku:
1.
Panambang -ku, -mu, -e
Panambang kasebut nuduhake teges tembung
sulih wong kang nduweni perkara/samubarang.
Tuladha:
o
Omah + -ku = omahku (omah duwekku)
o
Omah + -mu = omahmu (omah duwekmu)
o
Omah + -e = omahe (omah duwekke)
2.
Panambang –an
Tuladha:
o
Kobong + -an = kobongan
o
Turu + -an = turon (dudu turuan, u lan a
lebur dadi o)
o
Lali + -an = lalen (dudu lalian, i lan a
lebur dadi e)
o
Gawa + -an = gawan
3.
Panambang –i utawa –ni
Panambang –i bakal malih dadi –ni yen
tembung kang diwenehi panambang pungkasane aksara vokal (a, i, u, e, o).
Tuladha:
o
Turah + -i = turahi
o
Ombe + -i = ombeni (dudu ombei)
o
Tuku + -i = tukoni (dudu tukui)
o
Tali + -i = taleni (dudu talei)
4.
Panambang -a, -na, -ana, -en
Panambang kasebut biasane ngemu teges
tembung parentah.
Tuladha:
o
Jupuk + -a = jupuka (padha tegese yen
basa Indonesiane: ambilah)
o
Jupuk + -na = jupukna
o
Jupuk + -ana = jupukana (nduweni teges
dijupuki bola-bali)
o
Jupuk + -en = jupuken
o
Sapu + -na = sapokna (dudu sapuna)
o
Sapu + -ana = sapunana
o
Sapu + -en = sapunen
5.
Panambang –ake
Tuladha:
o
Tulis + -ake = tulisake
o
Gawa + -ake = gawakake
o
Ombe + -ake = ombekake
o
Kanggo + -ake = kanggokake
o
Tuku + -ake = tukokake
o
Tali + -ake = talekake
6.
Panambang –ne, -ing
Panambang –ne lan –ing kaya dene
panambang –e.
Tuladha:
o
Laku + -ne = lakune
o
Laku + -ing = lakuning = lakune
Daftar Pustaka
Rahardjo, S. 2003. Pepak
Basa. Surakarta: ITA.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar