1.
Parikan
Parikan yaiku unen-unen kang mawa
paugeran telung werna, yaiku:
a. Kadadeyan
saka rong ukara kang dhapukane nganggo purwakanthi guru swara.
b. Saben
saukara kadadeyan saka rong gatra.
c. Gatra
kapisan minangka purwaka, dhene gatra
kapindo minangka uwose.
Tuladha:
o
Abang-abang ora legi
Tiwas magang ora dadi
o
Manuk emprit mucuk pari
Dadi murid sing taberi
o
Kembang mlathi werna peni nggandha peni
Watak putri kudu gemi lan setiti
2.
Wangsalan
Wangsalan yaiku unen-unen saemper
cangkriman kanthi mratelakake batangane utawa tebusane sara sinandi. Jinising
wangsalan yaiku:\
a. Wangsalan
lamba
Wangsalan lamba yaiku wangsalan kang isi
batangane mung siji.
Tuladha:
Aja jenang gula lho, Le! (jenang gula =
glali, dadi batangane lali)
b. Wangsalan
rangkep
Wangsalan ramgkep yaiku wangsalan kang
isi batangane luwih saka siji.
Tuladha:
Kolik priya, wanara Anjani putra.
Tuhu eman, wong enom dadi kangelan.
(Kolik priya = mauk tuhu, dadi batangane
tuhu. Anjani putra = Anoman, dadi natangane eman)
c. Wangsalan
memet
Wangsalan memet yaiku wangsalan sing
cara nggoleki batangane sarana ngonceki maksude tetembungane ambal kaping
pindho.
d. Wangsalan
padinan
Wangsalan padinan yaiku wangsalan kang
ora lumrahe mratelakake batangan sabab wong-wong wis padha ngerti batangane.
Tuladha:
Roning mlinjo, yen wis sayah kena ngaso.
(roning mlinjo = so, dadi batangane
ngaso)
e. Wangsalan
purwakanthi basa
Wangsalan purwakanthi basa yaiku
wangsalan kang edi peni, kepenak dirungu sabab migunakake purwakanthi basa.
Tuladha:
Cipta arda, ardaning tyas mring sasama.
Tyas susila, nur raga ambek jatmika.
(Cipta arda = nepsu. Ardaning tyas mring sasama =
ambek)
Daftar
Pustaka:
Kusumawati, Ikke. 2009. Fokus Basa Jawa 10A. Solo: CV.
Sindunata.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar